အစာအိမ်ကင်ဆာအကြောင်း အထွေထွေအချက်အလက်များ
အစာအိမ်ကင်ဆာ (Gastric) သည် အစာအိမ်အတွင်း ကင်ဆာဆဲလ်များ ဖြစ်ပေါ်သည့် ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်သည်။
အစာအိမ်သည် ဝမ်းဗိုက်အပေါ်ပိုင်းရှိ J-shaped အင်္ဂါတစ်ခုဖြစ်သည်။၎င်းသည် အစာချေစနစ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်ပြီး အာဟာရများ (ဗီတာမင်၊ သတ္တုဓာတ်၊ ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်၊ အဆီ၊ ပရိုတင်းနှင့် ရေ) တို့ကို စားသုံးပြီး ခန္ဓာကိုယ်မှ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများကို စွန့်ထုတ်ရန် ကူညီပေးသည်။အစာသည် အစာပြွန်ဟုခေါ်သော အခေါင်းပေါက်ရှိသော ကြွက်သားပြွန်မှတဆင့် လည်ချောင်းမှ အစာအိမ်သို့ ရွေ့လျားသည်။အစာအိမ်မှ ထွက်လာပြီးနောက် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း အစာကြေသွားသော အစားအစာများသည် အူသိမ်ထဲသို့ ဖြတ်သန်းပြီးနောက် အူမကြီးသို့ ရောက်သွားပါသည်။
အစာအိမ်ကင်ဆာ ဖြစ်ပါ တယ်။စတုတ်ထကမ္ဘာပေါ်တွင် အဖြစ်အများဆုံး ကင်ဆာ။
အစာအိမ်ကင်ဆာကာကွယ်ခြင်း။
အောက်ပါတို့သည် အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေရှိသော အကြောင်းရင်းများဖြစ်သည် ။
1. အချို့သော ကျန်းမာရေးအခြေအနေများ
အောက်ပါဆေးဘက်ဆိုင်ရာအခြေအနေများရှိပါက အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေကို တိုးစေပါသည်။
- Helicobacter pylori (H. pylori) အစာအိမ်ပိုးဝင်ခြင်း။
- Intestinal metaplasia (အစာအိမ်လမ်းကြောင်းရှိဆဲလ်များကိုပုံမှန်အားဖြင့်အူလမ်းကြောင်းရှိဆဲလ်များဖြင့်အစားထိုးသည့်အခြေအနေ)။
- နာတာရှည် atrophic gastritis (ကြာရှည်အစာအိမ်ရောင်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်ရတဲ့အစာအိမ်အတွင်းလွှာပါးလွှာ) ။
- Pernicious anemia (ဗီတာမင် B12 ချို့တဲ့မှုကြောင့်ဖြစ်ရတဲ့ သွေးအားနည်းရောဂါအမျိုးအစား)။
- အစာအိမ် (gastric) polyps ။
2. အချို့သောမျိုးရိုးဗီဇအခြေအနေများ
မျိုးရိုးဗီဇအခြေအနေများသည် အောက်ပါတို့အနက်မှ လူများတွင် အစာအိမ်ကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ချေကို တိုးစေသည်-
- အစာအိမ်ကင်ဆာရှိနေသည့် မိခင်၊ ဖခင်၊ ညီမ သို့မဟုတ် ညီအစ်ကို။
- အမျိုးအစား A သွေး။
- Li-Fraumeni ရောဂါလက္ခဏာစု။
- Familial adenomatous polyposis (FAP)။
- မျိုးရိုးလိုက်ခြင်းမဟုတ်သော အူမကြီးကင်ဆာ (HNPCC; Lynch syndrome)။
3. အစားအသောက်
အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေသည် အောက်ပါလူများတွင် တိုးလာနိုင်သည်။
- အသီးအနှံနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ နည်းပါးသော အစားအစာကို စားပါ။
- ဆား (သို့) ဆေးလိပ်သောက်သော အစားအစာများ များများစားပါ။
- မပြင်ဆင်ရသေးသော သို့မဟုတ် သိမ်းဆည်းထားသင့်သည့် အစားအစာများကို စားပါ။
4. ပတ်ဝန်းကျင်အကြောင်းတရားများ
အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေကို မြင့်တက်စေမည့် ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာအချက်များ ပါဝင်သည်-
- ဓာတ်ရောင်ခြည်နှင့် ထိတွေ့ခြင်း။
- ရော်ဘာ သို့မဟုတ် ကျောက်မီးသွေးလုပ်ငန်းတွင် လုပ်ကိုင်သည်။
အစာအိမ်ကင်ဆာ အဖြစ်များသော နိုင်ငံများမှ လာသောသူများတွင် အစာအိမ်ကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ချေ ပိုများသည်။
အောက်ပါတို့သည် အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေကို လျော့ကျစေမည့် အကာအကွယ်အချက်များဖြစ်သည်။
1. ဆေးလိပ်ဖြတ်ပါ။
လေ့လာမှုများအရ ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းသည် အစာအိမ်ကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေ တိုးလာခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေကြောင်း လေ့လာမှုများက ဖော်ပြသည်။ဆေးလိပ်ဖြတ်ခြင်း သို့မဟုတ် ဆေးလိပ်လုံးဝမသောက်ခြင်းသည် အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို လျော့နည်းစေသည်။ဆေးလိပ်ဖြတ်တဲ့ ဆေးလိပ်သောက်သူတွေက အချိန်ကြာလာတာနဲ့အမျှ အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို လျော့ကျစေပါတယ်။
2. Helicobacter pylori ကူးစက်မှုကို ကုသခြင်း။
လေ့လာမှုများအရ Helicobacter pylori (H. pylori) ဘက်တီးရီးယားပိုးကူးစက်မှုသည် အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေ တိုးလာခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေကြောင်း လေ့လာမှုများက ဖော်ပြသည်။H. pylori ဘက်တီးရီးယားပိုးသည် အစာအိမ်သို့ ကူးစက်သောအခါ၊ အစာအိမ်ရောင်လာပြီး အစာအိမ်လမ်းကြောင်းရှိ ဆဲလ်များတွင် ပြောင်းလဲမှုများ ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။အချိန်ကြာလာတာနဲ့အမျှ ဒီဆဲလ်တွေက ပုံမှန်မဟုတ်သလို ကင်ဆာဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။
အချို့သောလေ့လာမှုများက H. pylori ပိုးကို ပဋိဇီဝဆေးများဖြင့် ကုသခြင်းသည် အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို လျော့နည်းစေသည်ဟု ဖော်ပြသည်။H. pylori ပိုးကို ပဋိဇီဝဆေးများဖြင့် ကုသခြင်းသည် အစာအိမ်ကင်ဆာကြောင့် သေဆုံးမှု အရေအတွက်ကို လျော့နည်းစေခြင်း ရှိ၊မရှိ သို့မဟုတ် ကင်ဆာကို ပိုဆိုးသွားစေနိုင်သည့် အစာအိမ်အတွင်းသား အပြောင်းအလဲများကို ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ခြင်း ရှိ၊မရှိ သိရှိရန် နောက်ထပ်လေ့လာမှုများ လိုအပ်ပါသည်။
H. pylori ကို ကုသပြီးနောက် ပရိုတွန်ပန့်တားဆေးများ (PPIs) ကို အသုံးပြုသော လူနာများသည် PPIs အသုံးမပြုသောသူများထက် အစာအိမ်ကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေ ပိုများကြောင်း လေ့လာမှုတစ်ခုက တွေ့ရှိခဲ့သည်။H. pylori ကုသသည့်လူနာများတွင် PPIs များသည် ကင်ဆာဖြစ်စေနိုင်သည်ဆိုသည်ကို ရှာဖွေရန် နောက်ထပ်လေ့လာမှုများ လိုအပ်ပါသည်။
အောက်ဖော်ပြပါအချက်များသည် အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို လျော့နည်းစေခြင်း သို့မဟုတ် အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေအပေါ် သက်ရောက်မှုမရှိခြင်း ရှိမရှိ မသိရပါ။
1. အစားအသောက်
လတ်ဆတ်သော သစ်သီးဝလံနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များကို လုံလောက်စွာ မစားခြင်းသည် အစာအိမ်ကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေ တိုးလာခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေသည်။ဗီတာမင် C နှင့် ဘီတာကာရိုတင်း မြင့်မားသော သစ်သီးများနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များကို စားသုံးခြင်းသည် အစာအိမ်ကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချနိုင်သည်ဟု အချို့သော လေ့လာမှုများက ဖော်ပြသည်။အစေ့အဆန်တွေ၊ ကာရိုတင်းနွိုက်တွေ၊ လက်ဖက်စိမ်းနဲ့ ကြက်သွန်ဖြူမှာပါတဲ့ သတ္တုဓာတ်တွေက အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို လျော့ကျစေတယ်လို့ လေ့လာမှုတွေက ဖော်ပြပါတယ်။
လေ့လာမှုတွေအရ ဆားများများပါတဲ့ အစားအသောက်တွေစားတာက အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးမြင့်စေတယ်လို့ သိရပါတယ်။ယခုအခါ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှိ လူအများအပြားသည် သွေးတိုးရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချရန် ဆားလျှော့စားကြသည်။ဒါက US မှာ အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နှုန်း လျော့ကျသွားတာကြောင့် ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
2. Dietary supplements များ
အချို့သော ဗီတာမင်များ၊ သတ္တုဓာတ်များနှင့် အခြားသော ဖြည့်စွက်စာများ သောက်သုံးခြင်းသည် အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို လျော့ကျစေသည်ဆိုသည်ကို မသိရပါ။တရုတ်နိုင်ငံတွင် ဘီတာကာရိုတင်း၊ ဗီတာမင် E နှင့် ဆီလီနီယမ် ဖြည့်စွက်အားဆေးများကို လေ့လာခဲ့ရာ အစာအိမ်ကင်ဆာကြောင့် သေဆုံးမှု အရေအတွက် နည်းပါးကြောင်း ပြသခဲ့သည်။လေ့လာမှုတွင် အဆိုပါ အာဟာရဓာတ် မရရှိသူများတွင် ၎င်းတို့၏ ပုံမှန်အစားအစာများ ပါဝင်နိုင်သည်။တိုးမြှင့်ထားသော အာဟာရဖြည့်စွက်စာများသည် ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော အစားအသောက်များကို စားသုံးပြီးသူများတွင် တူညီသောအကျိုးသက်ရောက်မှုရှိမရှိကို မသိရပါ။
အခြားလေ့လာမှုများက ဘီတာကာရိုတင်း၊ ဗီတာမင်စီ၊ ဗီတာမင်အီး သို့မဟုတ် ဆီလီနီယမ်ကဲ့သို့သော အာဟာရဖြည့်စွက်စာများ သောက်သုံးခြင်းသည် အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို လျော့နည်းစေသည်ဟု ဖော်ပြထားခြင်းမရှိပေ။
ကင်ဆာရောဂါကို ကာကွယ်ရန် လက်တွေ့စမ်းသပ်မှုများကို ကင်ဆာကာကွယ်ရန် နည်းလမ်းများကို လေ့လာရန် အသုံးပြုပါသည်။
အချို့သော ကင်ဆာအမျိုးအစားများ ဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချရန် နည်းလမ်းများကို လေ့လာရန် ကင်ဆာရောဂါ ကာကွယ် ဆေးလက်တွေ့ စမ်းသပ်မှုများကို အသုံးပြုပါသည်။အချို့သော ကင်ဆာရောဂါ ကာကွယ်ရေး စမ်းသပ်မှုများကို ကင်ဆာမဖြစ်သေးသော်လည်း ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေ ပိုများသော ကျန်းမာသောသူများနှင့် ပြုလုပ်သည်။အခြားကြိုတင်ကာကွယ်ရေးစမ်းသပ်မှုများကို ကင်ဆာရှိသူများနှင့် လုပ်ဆောင်ပြီး အမျိုးအစားတူ အခြားကင်ဆာများကို ကာကွယ်ရန် သို့မဟုတ် ကင်ဆာအမျိုးအစားသစ် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ခြေကို လျှော့ချရန် ကြိုးစားနေပါသည်။အခြားစမ်းသပ်မှုများကို ကင်ဆာဖြစ်စေနိုင်သော အကြောင်းရင်းများမသိသော ကျန်းမာသောစေတနာ့ဝန်ထမ်းများဖြင့် လုပ်ဆောင်သည်။
အချို့သော ကင်ဆာရောဂါ ကာကွယ်ရေး လက်တွေ့စမ်းသပ်မှုများ၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ လူတို့ပြုလုပ်သော လုပ်ဆောင်ချက်များသည် ကင်ဆာကို ကာကွယ်နိုင်သည်ဆိုသည်ကို သိရှိရန်ဖြစ်သည်။၎င်းတို့တွင် သစ်သီးနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များစားခြင်း၊ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်း၊ ဆေးလိပ်ဖြတ်ခြင်း၊ သို့မဟုတ် အချို့သောဆေးဝါးများ၊ ဗီတာမင်များ၊ သတ္တုဓာတ်များ သို့မဟုတ် အစားအစာဖြည့်စွက်ခြင်းများ ပါဝင်သည်။
အစာအိမ်ကင်ဆာကို ကာကွယ်ရန် နည်းလမ်းသစ်များကို လက်တွေ့စမ်းသပ်မှုများတွင် လေ့လာလျက်ရှိသည်။
အရင်းအမြစ်-http://www.chinancpcn.org.cn/cancerMedicineClassic/guideDetail?sId=CDR62850&type=1
တင်ချိန်- သြဂုတ်-၁၅-၂၀၂၃