အူမကြီးကင်ဆာကို ကာကွယ်ခြင်း။

အူမကြီးကင်ဆာအကြောင်း အထွေထွေအချက်အလက်များ

အူမကြီးကင်ဆာသည် အူမကြီး သို့မဟုတ် စအိုဝရှိ တစ်ရှူးများတွင် ကင်ဆာ (ကင်ဆာ) ဆဲလ်များ ဖြစ်ပေါ်သည့် ရောဂါဖြစ်သည်။
အူမကြီးသည် ခန္ဓာကိုယ်၏ အစာခြေစနစ်၏ အစိတ်အပိုင်းဖြစ်သည်။အစာခြေစနစ်သည် အစားအစာများမှ အာဟာရဓာတ်များ (ဗီတာမင်၊ သတ္တုဓာတ်၊ ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်၊ အဆီ၊ ပရိုတင်းနှင့် ရေ) ကို ဖယ်ရှားပေးပြီး စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများကို ခန္ဓာကိုယ်မှ စွန့်ထုတ်ရန် ကူညီပေးသည်။အစာခြေစနစ်သည် ပါးစပ်၊ လည်ချောင်း၊ အစာပြွန်၊ အစာအိမ်နှင့် အူသိမ်အူမကြီးတို့ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။အူမကြီး (အူမကြီး) သည် အူမကြီး၏ ပထမပိုင်းဖြစ်ပြီး အရှည် ၅ ပေခန့်ရှိသည်။စအိုနှင့် စအိုလမ်းကြောင်းတို့သည် အူမကြီး၏ နောက်ဆုံးအစိတ်အပိုင်းအဖြစ် ဖွဲ့စည်းထားပြီး အရှည် 6 မှ 8 လက်မအထိရှိသည်။စအိုလမ်းကြောင်းသည် စအိုတွင်အဆုံးသတ်သည် (အူမကြီး၏အဖွင့်သည် ခန္ဓာကိုယ်၏အပြင်ဘက်အထိ)။

အူမကြီးကင်ဆာကို ကာကွယ်ခြင်း။

အန္တရာယ်ဖြစ်စေသော အကြောင်းရင်းများကို ရှောင်ကြဉ်ခြင်းနှင့် ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာအချက်များ တိုးမြှင့်ခြင်းသည် ကင်ဆာရောဂါကို ကာကွယ်ရန် ကူညီပေးနိုင်သည်။
ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေများသော အကြောင်းအရင်းများကို ရှောင်ကြဉ်ခြင်းသည် အချို့သော ကင်ဆာများကို ကာကွယ်ရန် ကူညီပေးနိုင်ပါသည်။ဖြစ်နိုင်ခြေ အကြောင်းရင်းများတွင် ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း၊ အဝလွန်ခြင်းနှင့် လုံလောက်သော လေ့ကျင့်ခန်း မလုပ်ခြင်းတို့ ပါဝင်ပါသည်။ဆေးလိပ်ဖြတ်ခြင်းနှင့် လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းကဲ့သို့သော အကာအကွယ်အချက်များ တိုးမြှင့်ခြင်းသည် ကင်ဆာအချို့ကို ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေကို မည်ကဲ့သို့ လျှော့ချနိုင်သည်ကို သင့်ဆရာဝန် သို့မဟုတ် အခြားကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုကျွမ်းကျင်သူနှင့် ဆွေးနွေးပါ။

အောက်ပါအန္တရာယ်အချက်များသည် အူမကြီးကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေကို တိုးစေသည်-

1. အသက်

အသက် 50 နောက်ပိုင်းတွင် အူမကြီးကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေ တိုးလာပါသည်။ အူမကြီးကင်ဆာ ဖြစ်ပွားမှု အများစုသည် အသက် 50 နောက်ပိုင်းတွင် ရောဂါရှာဖွေတွေ့ရှိကြသည်။

2. အူမကြီးကင်ဆာ မိသားစုရာဇဝင်
မိဘ၊ ညီအစ်ကို၊ ညီမ၊ သို့မဟုတ် အူမကြီးကင်ဆာရှိသော ကလေးရှိခြင်းသည် လူတစ်ဦး၏ အူမကြီးကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေ နှစ်ဆဖြစ်သည်။

3. ကိုယ်ရေးရာဇဝင်
အောက်ပါအခြေအနေများ၏ ကိုယ်ရေးရာဇဝင်ရှိခြင်းသည် အူမကြီးကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးစေသည်-

• အရင်က အူမကြီးကင်ဆာ။
• အန္တရာယ်များသော adenomas (အရွယ်အစား 1 စင်တီမီတာ သို့မဟုတ် ပိုကြီးသော အူမကြီးအလုံးများ သို့မဟုတ် အဏုကြည့်မှန်ဘီလူးအောက်တွင် ပုံမှန်မဟုတ်သောဆဲလ်များပါရှိသည်)။
• သားအိမ်ကင်ဆာ။
• ရောင်ရမ်းသောအူသိမ်အူမရောဂါ (ဥပမာ ulcerative colitis သို့မဟုတ် Crohn ရောဂါ)။

4. အမွေဆက်ခံနိုင်ခြေ

မိသားစု adenomatous polyposis (FAP) သို့မဟုတ် မျိုးရိုးလိုက်မဟုတ်သော အူမကြီးကင်ဆာ (HNPCC သို့မဟုတ် Lynch Syndrome) နှင့် ဆက်စပ်သော မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုများသည် အူမကြီးကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေ တိုးလာပါသည်။

5. အရက်

တစ်နေ့လျှင် အရက် ၃ ခွက်နှင့်အထက် သောက်ခြင်းသည် အူမကြီးကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးစေသည်။အရက်သောက်ခြင်းသည် အူမကြီး adenomas (ညင်သာပျော့ပျောင်းသောအကျိတ်များ) ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေနှင့်လည်း ဆက်စပ်နေသည်။

6. စီးကရက်သောက်ခြင်း။
ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းသည် အူမကြီးကင်ဆာနှင့် အူမကြီးကင်ဆာကြောင့် သေဆုံးနိုင်ခြေ တိုးလာခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေသည်။
ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းသည် အူမကြီး adenomas ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ တိုးလာခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေသည်။အူမကြီး adenomas များကို ဖယ်ရှားရန် ခွဲစိတ်ကုသမှု ခံယူဖူးသော စီးကရက်သောက်သူများသည် adenomas ပြန်ဖြစ်နိုင်ချေ (ပြန်လာသည်) ဖြစ်နိုင်ချေ ပိုများသည်။

၇။လူမျိုး
အာဖရိကန်အမေရိကန်တွေဟာ တခြားလူမျိုးတွေနဲ့ ယှဉ်ရင် အူမကြီးကင်ဆာနဲ့ သေဆုံးနိုင်ခြေ ပိုများပါတယ်။

8. အဝလွန်ခြင်း။
အဝလွန်ခြင်းသည် အူမကြီးကင်ဆာနှင့် အူမကြီးကင်ဆာကြောင့် သေဆုံးနိုင်ခြေ တိုးလာခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေသည်။

အောက်ဖော်ပြပါ အချက်များသည် အူမကြီးကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေကို လျော့ကျစေသည် ။

1. ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု

ပုံမှန် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု ပါဝင်သည့် နေထိုင်မှုပုံစံသည် အူမကြီးကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေ လျော့နည်းခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေသည်။

2. အက်စပရင်
လေ့လာမှုများအရ အက်စပရင်သောက်ခြင်းသည် အူမကြီးကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေနှင့် အူမကြီးကင်ဆာကြောင့် သေဆုံးနိုင်ခြေကို လျော့နည်းစေသည်ဟု လေ့လာမှုများက ဖော်ပြသည်။လူနာများသည် Aspirin ကိုစတင်သောက်ပြီးနောက် 10 နှစ်မှ 20 နှစ်အကြာတွင်ဖြစ်နိုင်ခြေကျဆင်းသည်။
အက်စပရင် (၁၀၀ မီလီဂရမ် သို့မဟုတ် ထို့ထက်နည်းသော) နေ့စဉ် သို့မဟုတ် တစ်ရက်ခြားသုံးခြင်း၏ ဖြစ်နိုင်ခြေအန္တရာယ်များမှာ လေဖြတ်ခြင်းနှင့် အစာအိမ်နှင့် အူလမ်းကြောင်းအတွင်း သွေးထွက်နိုင်ခြေ တိုးလာခြင်းတို့ ပါဝင်သည်။ဤအန္တရာယ်များသည် သက်ကြီးရွယ်အိုများ၊ အမျိုးသားများနှင့် ပုံမှန်သွေးထွက်နိုင်ခြေထက် ပိုများသော အခြေအနေများနှင့် ဆက်စပ်နေသူများတွင် ပို၍ ဖြစ်နိုင်သည်။

3. ပေါင်းစပ်ဟော်မုန်းအစားထိုးကုထုံး
လေ့လာမှုများအရ အီစထရိုဂျင်နှင့် ပရိုဂျက်စတင် နှစ်မျိုးလုံးပါဝင်သော ပေါင်းစပ်ဟော်မုန်းအစားထိုးကုထုံး (HRT) သည် သွေးဆုံးပြီး အမျိုးသမီးများတွင် အူမကြီးကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေကို လျော့နည်းစေသည်ဟု လေ့လာမှုများက ဖော်ပြသည်။
သို့သော်လည်း HRT တွဲသောက်ပြီး အူမကြီးကင်ဆာ ဖြစ်ပွားနေသည့် အမျိုးသမီးများတွင် ကင်ဆာရောဂါကို စစ်ဆေးတွေ့ရှိသောအခါတွင် ကင်ဆာသည် ပိုမိုအဆင့်မြင့်လာပြီး အူမကြီးကင်ဆာကြောင့် သေဆုံးနိုင်ခြေ လျော့နည်းသွားခြင်းမရှိပေ။
ပေါင်းစပ် HRT ၏ ဖြစ်နိုင်ချေရှိသော အန္တရာယ်များမှာ အောက်ပါတို့ဖြစ်နိုင်ချေ ပိုများသည်။

• ရင်သားကင်ဆာ။
• နှလုံးရောဂါ။
• သွေးခဲခြင်း။

4. Polyp ဖယ်ရှားခြင်း။
အူမကြီးအသားပိုအများစုသည် ကင်ဆာအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသွားနိုင်သည့် adenomas ဖြစ်သည်။၁ စင်တီမီတာထက် ပိုကြီးသော အူမကြီးအဖုများကို ဖယ်ရှားခြင်းသည် အူမကြီးကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေကို လျော့နည်းစေပါသည်။သေးငယ်သော polyps များကိုဖယ်ရှားခြင်းသည် အူမကြီးကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို လျော့နည်းစေသည်ဆိုသည်ကို မသိရပါ။
colonoscopy သို့မဟုတ် sigmoidoscopy တွင် polyp ဖယ်ရှားခြင်း၏ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော အန္တရာယ်များမှာ အူမကြီးနံရံတွင် မျက်ရည်ယိုခြင်းနှင့် သွေးထွက်ခြင်း ပါဝင်သည်။

အောက်ပါတို့သည် အူမကြီးကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေကို သက်ရောက်မှုရှိမရှိ မရှင်းလင်းပါ။

1. အက်စပရင်မှလွဲ၍ အခြားစတီးရွိုက်မဟုတ်သော ရောင်ရမ်းမှုသက်သာစေသောဆေးများ (NSAIDs)
စတီးရွိုက်မဟုတ်သော ရောင်ရမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်သောဆေးများ သို့မဟုတ် NSAIDs (ဥပမာ sulindac၊ celecoxib၊ naproxen နှင့် ibuprofen) သည် အူမကြီးကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေကို လျော့နည်းစေခြင်း ရှိ၊ မရှိ မသိရပါ။
လေ့လာမှုများအရ nonsteroidal anti-inflammatory drug celecoxib ကို ဖယ်ရှားပြီးနောက် အူမကြီး adenomas (ညင်သာပျော့ပျောင်းသောအကျိတ်များ) ၏အန္တရာယ်ကို လျော့နည်းစေသည်ဟု လေ့လာမှုများကဖော်ပြသည်။၎င်းသည် အူမကြီးကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေကို နည်းပါးစေခြင်း ရှိ၊ မရှိ မရှင်းလင်းပါ။
sulindac သို့မဟုတ် celecoxib ကို သောက်သုံးခြင်းသည် familial adenomatous polyposis (FAP) ရှိသူများ၏ အူမကြီးနှင့် စအိုတွင် ဖြစ်ပေါ်သည့် ပိုလီပိုအရေအတွက်နှင့် အရွယ်အစားကို လျှော့ချရန် ပြသထားသည်။၎င်းသည် အူမကြီးကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေကို နည်းပါးစေခြင်း ရှိ၊ မရှိ မရှင်းလင်းပါ။
NSAIDs ၏ဖြစ်နိုင်သောအန္တရာယ်များမှာ-

• ကျောက်ကပ်ပြဿနာများ။
• အစာအိမ်၊ အူလမ်းကြောင်း သို့မဟုတ် ဦးနှောက်တွင် သွေးထွက်ခြင်း။
• နှလုံးဖောက်ပြန်ခြင်း နှင့် နှလုံးသွေးကြောပိတ်ခြင်းကဲ့သို့သော နှလုံးပြဿနာများ။

2. ကယ်လ်စီယမ်
ကယ်လ်စီယမ် ဖြည့်စွက်စာ သောက်သုံးခြင်းသည် အူမကြီးကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေကို လျော့နည်းစေသလား မသိပါ။

3. အစားအသောက်
အဆီနည်းသော အသားများနှင့် အမျှင်ဓာတ်များ၊ သစ်သီးများနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ စားသုံးခြင်းသည် အူမကြီးကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေကို လျော့နည်းစေသည်ဆိုသည်ကို မသိရပါ။
အဆီ၊ ပရိုတင်း၊ ကယ်လိုရီနှင့် အသားများ မြင့်မားသော အစားအစာများ စားသုံးခြင်းသည် အူမကြီးကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးစေသည်ဟု အချို့သော လေ့လာမှုများက ဖော်ပြသည်။

အောက်ပါအချက်များသည် အူမကြီးကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေကို မထိခိုက်စေပါ။

1. Estrogen ဖြင့်သာ ဟော်မုန်းအစားထိုးကုထုံး
အီစထရိုဂျင်ဖြင့် ဟော်မုန်းအစားထိုးကုထုံးသည် အူမကြီးကင်ဆာ သို့မဟုတ် အူမကြီးကင်ဆာကြောင့် သေဆုံးနိုင်ခြေကို လျော့နည်းစေမည်မဟုတ်ပေ။

2. Statins
လေ့လာမှုများအရ statins (ကိုလက်စထရောကျစေသောဆေးများ) သောက်သုံးခြင်းသည် အူမကြီးကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးမြင့်ခြင်း သို့မဟုတ် လျော့ကျစေခြင်း မရှိကြောင်း သိရသည်။

ကင်ဆာရောဂါကို ကာကွယ်ရန် လက်တွေ့စမ်းသပ်မှုများကို ကင်ဆာကာကွယ်ရန် နည်းလမ်းများကို လေ့လာရန် အသုံးပြုပါသည်။
အချို့သော ကင်ဆာအမျိုးအစားများ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို လျှော့ချရန် နည်းလမ်းများကို လေ့လာရန် ကင်ဆာရောဂါ ကာကွယ် ဆေးလက်တွေ့ စမ်းသပ်မှုများကို အသုံးပြုပါသည်။အချို့သော ကင်ဆာရောဂါ ကာကွယ်ရေး စမ်းသပ်မှုများကို ကင်ဆာမဖြစ်သေးသော်လည်း ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေ ပိုများသော ကျန်းမာသောသူများနှင့် ပြုလုပ်သည်။အခြားကြိုတင်ကာကွယ်ရေးစမ်းသပ်မှုများကို ကင်ဆာရှိသူများနှင့် ပြုလုပ်ထားပြီး အမျိုးအစားတူ အခြားကင်ဆာများကို ကာကွယ်ရန် သို့မဟုတ် ကင်ဆာအမျိုးအစားသစ် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ခြေကို လျှော့ချရန် ကြိုးစားနေပါသည်။အခြားစမ်းသပ်မှုများကို ကင်ဆာဖြစ်စေနိုင်သော အကြောင်းရင်းများမသိသော ကျန်းမာသောစေတနာ့ဝန်ထမ်းများဖြင့် လုပ်ဆောင်သည်။
အချို့သော ကင်ဆာရောဂါ ကာကွယ်ရေး လက်တွေ့စမ်းသပ်မှုများ၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ လူတို့ပြုလုပ်သော လုပ်ဆောင်ချက်များသည် ကင်ဆာကို ကာကွယ်နိုင်သည်ဆိုသည်ကို သိရှိရန်ဖြစ်သည်။လေ့ကျင့်ခန်းပိုလုပ်ခြင်း သို့မဟုတ် ဆေးလိပ်ဖြတ်ခြင်း သို့မဟုတ် အချို့သောဆေးဝါးများ၊ ဗီတာမင်များ၊ သတ္တုဓာတ်များ သို့မဟုတ် အစားအစာဖြည့်စွက်စာများ သောက်သုံးခြင်းတို့ ပါဝင်နိုင်သည်။
အူမကြီးကင်ဆာကို ကာကွယ်ရန် နည်းလမ်းသစ်များကို လက်တွေ့စမ်းသပ်မှုများတွင် လေ့လာလျက်ရှိသည်။

အရင်းအမြစ်- http://www.chinancpcn.org.cn/cancerMedicineClassic/guideDetail?sId=CDR258007&type=1